TÂM ĐỒNG - NGÔN BẤT HÚY

Thành tâm và hoan hỷ mời các Bạn cùng tôi kính thỉnh một bài thơ trong Luận Ngữ Học của vị Tú tài LÝ DỤC TÚ vào đời nhà Thanh thời Vua Khang Hy

NHI THÂN NHƠN


Đồng thị nhân,                       Phàm là người,

                         Loại bất tể,                                   Tuy khác loại,

                         Lưu tục chúng,                             Người phàm nhiều,

                         Nhân giả hi,                                  Người tốt ít,         

                        Giả nhân giả,                                 Người nhân đức,

                        Nhân đa uý.                                  Kẻ kính nể.

                        Ngôn bất húy,                               Lời nói ngay,

                        Sắc bất mị,                                    Chẳng nịnh hót,

                        Năng thân nhân.                           Người như thế, gần gũi họ.

                        Vô hạn hảo:                                  Lợi ích nhiều:

                        Đức nhật tiến,                               Đức tăng trưởng,

                       Quả nhật thiểu.                              Lỗi giảm dần.

                       Bất thân nhân,                               Như không gần người tốt,

                       Vô hạn hại;                                   Hại vô cùng;

                      Tiểu nhân tiến,                               Kẻ tiểu nhân đến gần ta,

                       Bá sự hoại.                                    Do đó mà, trăm sự hư.

                      Dịch giải:

Cũng là người, nhưng thiện ác, tà chánh, tâm trí cao thấp, tốt xấu khác nhau. Kẻ phàm phu chạy theo phong trào rất nhiều, người nhân từ bác ái thật quá hiếm hoi.

Nếu có người nhân đức xuất hiện, mọi người tự nhiên sẽ kính nể, bởi vì lời nói của họ chí công vô tư, không hề dối trá hoặc khéo lấy lòng người khác. Do đó, mà mọi người mới sanh tâm kính nể họ.

Thân cận được với người có nhân đức, học hỏi theo họ mới là điều tốt không vì bằng, bởi vì họ có thể giúp chúng ta mỗi ngày tăng trưởng đức hạnh, lỗi lầm sẽ từ đó mà giảm dần.

Nếu không chịu thân cận với người quân tử, nhân đức thì vô cùng tai hại, vì tiểu nhân sẽ có cơ hôi nhân đó mà đến thân cận với ta. Ngày tháng chất chồng, lời nói, cử chỉ của chúng ta đều bị ảnh hưởng và dẫn đến sự thất bại trong cả một cuộc đời.

Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.